سید جمال الدین حسینی اسدآبادی‘فقیه‘فیلسوف‘عارف و متفکر بزرگ اسلامی‘فصلی تازه در روش مبارزه با مستبدان و استعمارگران آغاز نمود و پایه های محکم و استوار وحدت امت اسلامی را بنا نهاد.
انقلاب آزادیخواهان و مسلمانان شبه قاره هندوستان و ایجاد کشور اسلامی مستقل پاکستان یکی از انقلاب هایی است که از روحیه عرفانی‘حماسی و آزادیخواهی سید جمال بی بهره نبوده است . علامه اقبال لاهوری در سخنرانی ها و نوشته هایش زبان به تمجید و تحسین سید جمال الدین می گشاید و او را مجدد عصر حاضر می نامد ودر کتاب ((جاویدنامه)) در سفر خیالی خود به فلک عطارد در معیت ملّای رومی به زیارت روح پرفتوح سید جمال الدین و مصاحبت با وی نایل می شود و او را پیشتاز ومقتدای خویش در راه مقدس بیداری ملل شرق می بیند و به درک مقام و فهم مقال او می بالد و به بیان اندیشه های وی به صورت مناظره با زنده رود می پردازد.
این مقاله گویای این گفتگوی روشنگرانه میان این مصلحان جامعه بشری است .