بررسی تطبیقی مقولات کانت و نظریه استاد مطهری در معقولات ثانیه فلسفی

نویسنده

چکیده

مباحث معرفت شناسی ‘ به ویژه به صورت تطبیقی از اهمیت بسیاری در فلسفه معاصر برخوردار است . فیلسوفان اسلامی با تقسیم چهارگانه ادراکات و اهمیت قائل شدن برای ادراکات عقلی ‘ آنها را به سه دسته معقولات اولیه ‘ معقولات ثانیه فلسفی و معقولات ثانیه منطقی تقسیم کرده اند .
هر چند برخی از متفکران ما میان معقولات ثانیه منطقی و فلسفی تمایز قائل نشده اند ‘ اما برخی به این تمایز توجه کرده اند و در این میان حاج ملا هادی سبزواری سعی کرده ‘ تعریف دقیقی از آنها ارائه دهد . تعاریف وی مورد نقد استاد مطهری قرار گرفته و ایشان با بیان سه اشکال و تحلیلی نو از مفاهیم عروض و اتصاف این نکته را مطرح کرده اند که مراد از عروض در معقولات ثانیه ‘ وجود محمولی یا نفسی و مقصود از اتصاف ‘ وجود رابط است .
در فلسفه غرب نیر کانت‘ با تحلیلی که از قوه شناسایی ارائه می دهد و مقولات پیشین را مطرح میکند ‘ شناخت واقعیات را در چارچوب این مفاهیم میسر میداند . از همین جاست که متفکرانی چون استاد مطهری با تحلیل مقولات کانتی بر او این ایراد را وارد می سازند که رابطه تطابقی ذهن را باعالم خارج قطع میکند و در نتیجه از ایدئالیسم سر در می آورد ‘ نه رئالیسم .

کلیدواژه‌ها