آشنایی زدایی یکی از مفاهیم اساسی در نظریهء فرمالیست های روس است.
در یک تعریف گسترده، آشنایی زدایی عبارت است از تمامی شگردها و فنونی که نویسنده یا شاعر از آنها بهره می برد تاجهان متن را به چشم مخاطبان خود بیگانه بنمایاند.
یکی از روش های مهم آشنایی زدایی، هنجارگریزی یا خروج اگاهانه از زبان معیار است. درغزلیات شمس انواع مختلفی از هنجارگریزی مورد استفاده قرار گرفته که عبارتند از:
هنجارگریزی معنایی، هنجارگریزی واژگانی و هنجارگریزی زمانی.