ORIGINAL_ARTICLE
گزارش مقدماتی گمانه زنی ولایه نگاری تپه زاغه سال 1380
بیش از 30 سال است که دانشگاه تهران دشت قزوین را برای انجام امور پژوهشی در زمینه باستان شناسی انتخاب نموده است. این پژوهش ها گرچه با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است ولی پژوهشگران دانشگاه تهران توانسته اند سهمی کوچک ولی بس مهم در شناسایی و معرفی فرهنگهای پیش از تاریخ منطقه داشته باشند. این توفیق نیز نصیب نگارنده شد که بتواند در سال 1380 تپه زاغه را مورد کاوش قرار دهد. اهداف عمده کاوش عبارت بودند از تخمین وسعت تپه زاغه و چگونگی افزایش جمعیت آن در طی زمان، ارائه تاریخ نسبی و مطلق از تحتانی ترین لایه ها تا پایان استقرار آن که خوشبختانه در این زمینه نتایج در خور توجهی حاصل شده است. در گزارش حاضر فقط به نتایج تاریخ گذاری نسبی آن اشاره شده است و امید است که در مقاله ای دیگر نتایج تاریخ گذاری مطلق آن نیز که اکنون در دسترس است بطور مستقل به چاپ برسد. مقاله حاضر به شرح اهداف، شیوه کاوش و توصیف مختصر لایه نگاری و یافته های کاوش تپه زاغه در سال 1380 پرداخته است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12158_863e7983f9466c6f4163724071551596.pdf
2005-03-21
بافت استقرار
تخصص پذیری
زاغه
کالکولیتیک
گاهنگاری
لایه نگاری
دکتر حسن فاضلى
نشلى
15545343
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سفالگری عصر آهن (حدود 1100-1450پ – م ) تپه هفتوان ,دشت سلماس, حوزه دریاچه ارومیه
هفتوان تپه واقع در شمال دریاچه ارومیه پس از کاوشهای گسترده در تپه حسنلو واقع در جنوب این دریاچه ودر جهت سنجش و آزمایش نتایج کاوشهای این محوطه مهم باستانی عصر آهن ایران بین سالهای 1960 تا 978 1 مورد کاوش قرار گرفته است. در این مقاله مجموعه سفالهای کشف شده از دوره 5 هفتوان (عصر آهنI) با روش تحلیل کیفی و توجه به دو متغیر عمده در زمینه سفالگری (تکنولوژی، فرم و شکل ظروف سفالی) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. سپس نتایج به دست آمده با سفالگری دوره ماقبل عصر آهن (مفرغ متاخر) (دورهVI) هفتوان مقایسه شده است، تا بتوان تغییرات در سفالگری بین دو دوره فرهنگی را در تسلسل لایه نگاری یک محوطه باستانی به اثبات رساند. افزون بر این، نتایج این مطالعه با محوطه همزمان تپه حسنلو (دوره V) با روش تعمیم نتایج مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه آنچه که بیشتر جلب توجه می کند ماهیت متفاوت تغییرات سفالگری در دو محوطه همزمان در دوران آهن است. نتایج این مطالعه می تواند بعضی ابهامات موجود در باستان شناسی عصر آهن شمالغرب ایران را روشن نماید.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12159_b593edab5abd8a5da41c004a7a8cb59e.pdf
2005-03-21
تپه هفتوان
حوزه دریاچه ارومیه
دشت سلماس
سفالگری
عصر آهن
دکتر حسن
طلایی
51654914
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارائه مدل برای تخمین وسنجش بسندگی اندازه نمونه وانتخاب اشکال بهینه پیمایشی دراستراتژی بررسی های میدانی باستان شناختی
بکارگیری مدلهای کمی در تخمین اندازه نمونه ها و انتخاب اشکال مناسب نمونه برداری از مهمترین ضرورتهای بررسیهای باستانشناختی میدانی است بطوریکه فقدان اینگونه تخمین ها اعتبار داده ها را به هنگام آنالیز آنها دچار خدشه می سازد. این تحقیق درصدد ارائه مدلی است که بر پایه آن بتوان یک چارچوب علمی دقیق را برای سیستمهای بررسیهای میدانی بکار گرفت، تا براساس آن تخمین، انتخاب صحیح اشکال، اندازه واحدهای بررسی و انتخاب نوع و تعدادی نمونه ها امکان پذیر باشد. کاربرد روشهای مذکور در یک مطالعه موردی در شمالغرب ایران توضیح داده شده است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12160_3277d6a877f70002847579d000bc455b.pdf
2005-03-21
بررسی روشمند میدانی باستان شناختی
درجه صحت تخمین
محاسبه نمونه بهینه
نمونه برداری
وا حدهای نمونه برداری
کمال الدین
نیکنامى
82978757
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل ساختاری نقوش سفال نوسنگی شمال غرب ایران
برای مطالعه، مقایسه و طبقه بندی سفال شاخصه های متعددی وجود دارد
از جمله جنس، رنگ، خمیره، شکل، نقش و غیره. در مطالعه و مقایسه سفال باید تمام شاخصه ها در نظر گرفته شود. ولی چون در یک تحقیق وپژوهش باستان شناسی پرداختن به تمام جنبه ها کار را مشکل و سخت می نماید. می توان برخی از شاخصه ها را بطور جداگانه مطالعه نمود و با در نظر گرفتن دیگر داده ها به تحلیل و تجزیه پرداخت. این عمل و روش منجر به دقت و کاهش درصد خطا می شود. در نهایت می توان به این پرسش پاسخ داد که آیا نتیجه مقایسه نقوش به این شیوه با نتیجه مقایسه دیگر شاخصه های سفال یکسان است یا خیر؟ برای نگارش این مقاله ابتدا نقوش سفال دوره نوسنگی شمال غرب ایران از روی منابع و گزارشات منتشر شده جمع آوری گردید. که شامل تپه های دالما، اهرنجان و حاجی فیروز است. سپس کلیه نقوش تفکیک و طبقه بندی گردید. در نهایت با توجه به اطلاعات به دست آمده و با مطالعه و مقایسه این نقوش جداول و نمودارهای متعددی تهیه شده است. ونتایج استخراج شده بیان شده است. یکی دیگر از اهداف این مقاله فراهم آوردن زمینه مناسب و پیشنهاد شیوه ای برای مقایسه نقوش سفال است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12161_a8b14933a3231e07848ba1ace34f16ee.pdf
2005-03-21
سفال
شمالغرب
طبقه بندی
محدوده فرهنگی
نقوش
نوسنگی
احمد على
یارى
88617979
1
AUTHOR
دکتر حسن
طلایی
51654914
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ضرورت بهره گیری از تئوریهای جدید در تحلیل ساختار فضائی بافتهای کهن
درک و تحلیل علمی فضاهای مکشوفه از کاوشهای باستانشناسی و یا فضاها و بافتهای کهن، که هم اینک حیات در آنها جریان ندارد، نقطه عطف توجه و کانون فعالیت مشترک باستانشناسان، مردم شناسان، معماران و شهرسازان در دهه های اخیر بوده است. به جرات می توان اذعان نمود که علیرغم طرح تئوریهای متعدد وبکارگیری شیوه های علمی مختلف در مطالعه فضاها و بافتهای کهن، هنوز هیچکدام از روشهای علمی آزموده توسط باستانشناسان کشورمان بکار گرفته نشده اند.
در این مقاله تلاش بر آن است تا پس از بحث در خصوص پیشینه تلاشهای معموله در تحلیل سازه های کهن، ضرورت بهره گیری باستانشناسی کشورمان از روشهای موفق علمی در شناخت عملکرد فضاهای معماری کهن و ساختار اجتماعی، مذهبی فرهنگی، اقتصادی و.... جوامعی که آنها را فرم بخشیده اند، مورد تاکید قرار گیرد.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12162_770c82fe07e766c8467592a666aecc68.pdf
2005-03-21
بافت
تئوری
تحلیل
عملکرد
فضا
متد
دکتر حسن
کریمیان
41479594
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر سفالگری چین بر ایران در دوره صفوی
در روزگار صفویه بویژه از دوره شاه عباس که عصر شکوفایی آن حکومت می باشد، به علت گسترش روابط فنی، هنری و تجاری ایران با چین و قرار گرفتن ایران در مسیر جاده ابریشم، هنر ایران از هنر چین تأثیر پذیرفت. مظاهر این تأثیر پذیری را می توان در آثار سفالین بویژه چینی های آبی و سفید و سلادن ها، کاشیکاریها، نگارگریها، بافته ها وقالیها و نیز هنر کتاب آرایی و تجلید بخصوص تشعیرهای آن دوره به روشنی ملاحظه کرد. البته این تأثیرپذیری ها نه تنها جنبه تقلیدی صرف نداشته است، بلکه در موارد بسیاری توأم با برخی ابتکارات هنرمندان ایرانی بوده و ضمن تلفیق با طرح ها و نقش های ایرانی، با سلیقه ایرانی تطابق یافته و ارائه شده است.
افزون بر آن، فرهنگ و هنر ایران نیز بر فرهنگ و هنر چین تأثیراتی برجای نهاده است. ضمنأ برخی از تأثیرپذیری های هنر ایران از هنر چین، اگاهانه و در جهت نیل به اهداف مشخص بویژه در زمینه های تجاری و اقتصادی بوده است، به طوری که بعضی از سفالگران و چینی سازان ایرانی هشیارانه و برای جلب بازار و مشتریان بیشتر به هنگام ساخت و پرداخت سفالینه ها، بر پشت آنها نقش هایی مشابه حروف چینی رسم می کردند.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12163_a37fbdf8e77cbe454abc9a2b0eda6b27.pdf
2005-03-21
چین
چینی
سفال
سفالینه آبی و سفید
سلادون
صفویه
هنر
فیر وز مهجو
ر
44596665
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پلی بین خط وهنر
این مقاله نگاهی به تأثیر خط بر روی سبکهای سفالینه های منقوش در منطقه خاورمیانه باستان خواهد داشت. در این مقاله نگارنده به تجزیه و تحلیل ترکیبات نقوش هندسی و حیوانی شاخص سفالهای دوره شوش I وعبید خواهد پرداخت. این نقوش مربوط به دوره قبل از پیدایش خط می باشد (اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد). بخش دوم این مقاله به شرح و توصیف صحنه هایی از ظروف قرمز رنگ اوایل سلسله های قدیم ایلام و بین النهرین که تاریخ آنها به بعد از اختراع خط می باشد می پردازد. نگارنده مقاله معتقد است که با ظهور خط، قابلیتهای هنر در عرصه تبادل اطلاعات گسترش یافته، به این معنی که نقوش سفال فراتر از ساختار سمبلیک شان به شرح و رویدادهای خاصی می پردازند.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12164_ea756e14076858d7edbf804bbcfdf842.pdf
2005-03-21
پرفسوردنیس اشماندات
بسرات
43398654
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
فرهنگ تدفین در لرستان (نیمه اول هزاره اول ق . م )
کاوشهای باستان شناسی که از سال 1965 به این طرف در پشت کوه لرستان انجام یافته است ، موجودیت قبرستان هایی را از دوره قدیم عصر مفرغ تا عصر آهن III روشن نموده و از میان دوران های فوق ، فرهنگ عصر آهن III بهتر از دوران های دیگر شناخته شده و این کاوش ها ، مطالعه بیش از 600 گور را ، به ویژه از دوره عصر آهن III فراهم نموده است . به همین لحاظ در این پژوهش ، برای روشن شدن گورستان ها ، ساختار گورها و اشیاء تدفینی ، در خلال نیمه اول هزاره اول ق . م. به ویژه در منطقه پشت کوه لرستان ، کنکاش صورت گرفته و ویژگیهای گورستان ها ، ساختار معماری گورها ، اشیاء تدفینی و سنت های به خاک سپاری مردگان روشن گردیده است . بر اساس این پژوهش ، چنین روشن می شود که سنت ها ، عرف و عادت و به ویژه فرهنگ تدفین ، در عصر آهن ، روی هم رفته تداوم سنت های تدفین عصر مفرغ بوده است. مقاله حاضر شامل سه بخش می باشد . در بخش اول به توصیف قبور و اشیائ تدفینی داخل قبرستانهای بردبال ، ورکبود و چم ژی مومه پرداخته شده و در بخش دوم نگاه اجمالی به معماری و ساختار گورها در نیمه اول هزاره اول ق.م. گردیده و در پایان نگاهی هر چند به اجمال ، وضعیت و چگونگی تدفین مردگان در منطقه لرستان در هزاره اول مورد بررسی قرار گرفته است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_12165_35dffa967be84b18846d513ae6cdd528.pdf
2005-03-21
اسکلت
باستان شناسی
سفال
فرهنگ تدفین
قبر
لرستان
هزاره اول
دکتر بهمن
فیروزمندی
25599138
1
AUTHOR
مصطفی
عبداللهی
58193456
2
LEAD_AUTHOR