ORIGINAL_ARTICLE
جلوه از جمال بسم الله
دراین مقاله بعد از ترجمه ای تفسیرگونه به نثر و نظم از نگارنده، سابقه و سیر آیهء کریمه بسم الله الرحمن الرحیم در نزول آمده و اشاراتی دهگانه به عقائد محدثان و مفسران رفته است. سپس شرح و تفسیر با. و إسم و الله و معانی آنهادرکتابها و تفاسیر ادبی وکلامی شیعی و سنی، چون جامع البیان طبری و التبیان شیخ طوسی، و مجمع البیان طبرسی والکشاف زمخشری، والجامع لاحکام القرآن قرطبی و انوارالتنزیل قاضی بیضاوی و الکتاب سیبو یه و حاثیهء شیخ زاده بر انوار التنزیل و روح المعانی آلوسی آمده و ضمن جرح و تعدیل با هم مقایسه شده است.
والله الموفق والمعین و علیه التکلان
https://jflh.ut.ac.ir/article_11751_7dc3668e3e26ecbfdc3864182903feb7.pdf
2002-11-22
ادبی
اسم
الله
باء
تفسیر
متون
دکتر سید امیر محمو د
انوار
43187593
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به احوال و آثا رجلال الدین عبدالرحمن سیوطی
جلال الدین عبدالرحمن سیوطی از علماء و نویسندگان بزرگ عصر ممالیک
و از پیشتازان عرصه تألیف و یکی از پر اثرترین نویسندگان اسلامی است، تعداد آثار او را بیش از 500 اثر ذکرکرده اند، در اکثر زمینه های دینی و ادبی آثار مهمی بر جای نهاده است. کتابهای او در موضوعات تفسیر و علوم قرآن، حدیث، فقه, علوم عربی ) لغت، صرف، نحو، معانی و بیان) تاریخ و طبقات و... می باشد. در مقامه نویسی نیز دستی داشته و حدود 25 مقامه از او به یادگار مانده است.
از مهمترین آثار او الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، الاتقان فی علوم الـقرآن، الجامع الصغیر فی الحدیث البشیر النذیر، المزهر فی علوم اللغة و انواعها، الاقتراح فی اصول النحو و تاریخ الخلفاء می باشد.
در اواخر عمر عزلت گزیده و ترک تدریس و افتاء نموده است و پس از 62 سال عمر پربار در سال 911ه. ق در قاهره بدرود حیات گفت.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11752_6f6421d0bdc56824c6fa62ce178f47ac.pdf
2002-11-22
آثار و تألیفات
اخلاق
تدریس و افتا
سیوطی
مذهب
دکتر محمد حسن
فؤادیان
19714531
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
قول و احسن آن در قرآن کریم
آیه کریمة «فبشرعباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه» مستمسک بیشتر اصحاب سخن و ارباب اندیشه است وبه اقتضاءات گونا گون و مناسبت های فراوان مورد استناد قرار می گیرد.
از آنجا که بهترین راه رسیدن به حقایق قران تدبر در انست ‘ موضوع (قول احسن و اتباع از آن) درنتیجه علاوه بر آنکه تلقی جدید ومتفاوتی با آنچه مشهور است بدست آمده ارزش و اهمیت تدبر ونقش اعجاز آمیز آنرا بیشتر روشن می سازد.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11753_dcf977493eb1befb55f377e0ac62302e.pdf
2002-11-22
اتباع احسن
تدبر
قرآن
قول
دکتر امیر محمود
کاشفی
11668652
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
راهکارهای را هبردی در فرایند ترجمه واژه های عربی به فارسی
امروزه برکسی پوشیده نیست که ترجمه به صورت یک "فن " درآمده است، فنی که باید اصول و قوانین آن ابتدا تدوین سپس تعلیم و تدریس گردد. در این میان با توجه به رابطه کهن و عمیق میان دو زبان عربی و فارسی و نیز ارتباط میان جهان عرب و ایرانیان، نیاز به تدوین اصول ترجمه از عربی به فارسی و برعکس بیش از پیش احساس می شود. و از آنجایی که یکی از اساسی ترین و دشوارترین مراحل ترجمه، معادل یابی واژه هاست- امری که همواره توجه مترجمین را به خود معطوف داشته است- لذا این نوشتار می کوشد تا راهکارهایی عملی جهت ترجمه واژه های عربی و فارسی ارائه دهد.
کشف رابطه میان معنای لغوی و اصطلاحی، میان معنای حقیقی و مجازی، میان معنای اصطلاحی وکاربردی واژه ها از یکسو و نیز توجه به سیاق جمله و فضای حاکم بر متن و آشنایی با اوضاع مربوط به متن از سوی دیگر، از مهمترین این راهکارهاست.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11754_a75a734df01534049c073dbd87dc84ae.pdf
2002-11-22
ترجمه
راهکا ر
فن
معا دل یا بی
واژه
دکتر صادق فتحى
دهکردى
22271846
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سفر شعر معاصر عربی به آمریکا "مهجر"
در اواخر قرن 19 و طی قرن 20، تعداد قابل توجهی از عربهای سوریه، لبنان و فلسطین به دنبال کسب روزی و زندگی خوب و به منظور رهایی از مشکلات و بحرانهای فکری و اجتماعی به کشورهای مختلف آمریکای شمالی و جنوبی مهاجرت کردند, به هر یک از این سرزمینها "مهجر" و به ادبیات عربی شکل گرفته در این سرزمینها " ادبیات مهجر"گفته می شود.
آثار ادبای مهجر، به علت تأثیرپذیری از ادبیات اروپا و آمریکا و نیز زمینه های تازه عاطفی و تصویری که حاصل زندگی در محیط تازه است از جنبه های مختلف مانند موضوع، ساختار و روح شعری باکلاسیسم متفاوت است.
این مقاله با رویکرد ادبیات تطبیقی و به منظور نشان دادن گوشه هایی از تأثیر ادبیات معاصر غرب بر ادبیات معاصر عرب از طریق مهاجرت و سفر به موضوع سفر شعر معاصر عربی به آمریکا نگاه کرده است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11755_29196bd2c4a67dcec6c9a11b53bee2de.pdf
2002-11-22
ادبیات تطبیقی
ادبیات معاصر عربی
سفر
مهجر
دکتر خلیل
پروینى
93854918
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقش قدامة بن جعفر در تحول نقد ادبی
قدامه بن جعفر‘ ناقدی است که تحول عظیمی در نقد ادبی عرب بوجود آورد‘ می توان گفت که نقد عربی قبل از قدامة بن جعفر ‘ مبتنی بر ذوق و سلیقه بود‘ از روی ذوق شعر می گفتند و از روی ذوق نیز شعر را نقد می کردند‘ زیرا زندگی آنان مبتنی بر ذوق و سلیقه بود‘ بنابراین طبیعی است که نقد آنان نیز هیچگونه معیار ومقیاسی در بر نداشته باشد‘ اما قدامه روشی را برگزید که می توان گفت از ارسطو تقلید نموده بهمین دلیل استبداد فلسفه ومنطق در عقل وی آشکار و گویا می باشد و بنظر می رسد که این روش اولین کوشش علمی برای تطبیقی اصول منطق وعلم بر شعر و ادب عربی باشد‘ زیرا قدامه از روشی بهره جسته که جز بوسیله تقسیم بندیهای علمی و بررسیهای فلسفی امکان پذیر نمی باشد. برهمین اساس در تمامی فصول و مباحث کتاب «نقد الشعر» خود‘ به اندیشه علمی پایبند مانده و سعی نموده که با پیمودن راهی درست و شیوه ای سالم اثری علمی و اصیل بوجود بیاورد.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11756_eedc23e61db41a4d6413bc3bc59f9931.pdf
2002-11-22
ارسطو
ذوق
شعر
فلسفه
قدامة بن جعفر
دکتر عبدالله
حسینى
37757228
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی لغوی و معنایی واژهء أم در زبانهای سامی
در این مقاله معانی لغوی کلمهء أم در قرآن کریم و در فرهنگ های زبان عربی مورد بررسی قرارگرفته و تلفظ این واژه به صورت تطبیقی در سایر زبان های سامی بیان شده است. کاربردهای گوناگون اسمی- فعلی- اصطلاحی و دستور زبانی ام در این مقاله آمده است.
در این پژوهش وجود کلمات ثنایی (دو حرفی) در زبان های سامی نشان داده شده است. برخی از زبانهای سامی از جمله زبان عربی تمایل زیادی به ثلاثی کردن این گونه کلمات داشته اند. اهمیت این واژه از جنبه لغوی سبب شده تا دایرهء معنایی این واژه گسترش یافته و به شکلهای مختلفی در صرف و نحو و لغت به کارگرفته شود. وجودکنیه های بسیاری که در زبان عربی با واژهء أم ساخته شده و بر موجودات و اشیاء اطلاق گشته، نیز بدین سبب است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11757_468600d20dfb3fee3aa3f2b460032c0a.pdf
2002-11-22
أم
ثلاثی
ثنا یی
ریشه یا بی
زبان های سامی
دکتر زهرا
خسروى
98799592
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به تاریخچه دانش صرف و نقد و بررسی کتاب شافیه اثر ابن حاجب
دانش تصریف که وظیفه تجزیهءکلمات را بر عهده دارد در ادبیات عرب سخت با اهمیت است چه بوسیلهء قالبهایی که توسط دانشمندان علم صرف ارائه شد زبان عربی گسترش لغوی یافت. در نیمه نخست سدهء3 ق ابو عثمان مازنی کتابی مستقل در صرف تألیف کرد پس از او جنبش تألیف در علم صرف همچنان ادامه یافت تا این که در سدهء7 ق ابن حاجب کتاب الشافیة فی التصریف را نوشت و بسیار مورد توجه قرارگرفت به گونه ای که سبب شد تألیفات گوناگونی در باره آن به رشته تحریر در آیدکه تقریبا محتوای اصلی همهء آنها یکی است. در میان همهء این تألیفات شرح رضی الدین استرآبادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله ضمن ارائهء تاریخچهء مختصری از علم صرف و معرفی برخی آثارکه در این زمینه نگأشته شده، به بررسی کتاب شافیه و نقد و بررسی شرحهای آن پرداخته شده است.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11758_3499a84376d8d56e318cb8d9690c079e.pdf
2002-11-22
ا سم
حرف
صرف
فعل
قیاس
دکتر سید بابک
فرزانه
56963456
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
الأصل المصطلح وشبههء فی النحو العربی
مقالهء حاضر پژوهشی تحلیلی درگونه ای از اصطلاحات نحو عربی موسوم
به "اصل " و"شبهه " می باشد. این اصطلاحات که بیشتر به صورت مستقل مورد استفاده قرار می گیرند از تفاوتها ووجوه مشترک فراوانی برخوردارند. نویسنده بر آن است با بررسی موارد کاربرد ومعانی لغوی اصطلاحات مذکور، علل وجایگاه استفاده آن را بیان نماید. از برجسته ترین این اصطلاحات می توان به "جمله وشبه جمله "، "ظرف وشبه ظرف " و"مضاف وشبه مضاف " اشاره کرد.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11759_c067041fefc07c482777cb9060773a64.pdf
2002-11-22
اصطلاحات نحوی (مقایسه اصطلاحات)
اصطلاح شبه
نحو عربی
دکتر حیدر
محلاتى
17456923
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ثفلین در دیوان ابن هانی أندلسی
ابن هانی همچون بسیاری از شاعران بزرگ ضمن حفظ اشعار و اخبار عرب،
از آیات قرآن کریم تأثیر پذیرفته و در اشعار خود بدانها، استناد نموده و حقانیت اهل البیت (ع) و مظلومیت آنان را یادآور شده است. گفتنی است او شاعری بود درباری و مداح خلیفه هایی چون المعزلدین الله و بسان دیگر شاعران، مدیحه بیشترین قسمت دیوان او را به خود اختصاص داده است. او از زاویه ای به مدیحه نگریسته است که شاید دیدگاه شاعران دیگر به مدیحه بدین گونه نباشد. او با توصیف جنگها و مدح ممدوحان خود، در حقیقت، مناقب و فضایل اهل البیت (ع) را به گونه ای شیوا، زیبا و دلنشین با ابیاتی پرمغز وگوش نوأز و به دور از ابهام و تعقید برای مخاطبان خود در هر عصر و زمان به تصویرکشیده است. در این مقاله سعی شده است ضمن بیان شمه ای از زندگینامه شاعر، دیدگاه ادیبان در مورد وی، اغراض شعری او، آیات به کار رفته در اشعار او و اعتقاد قلبیش به اهل البیت (ع) به تصویرکشیده شود.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11760_e4ecbfa7ef4313b860374cd9aa4cfa1f.pdf
2002-11-22
آیات قرآن
اهل البیت
شیعه
مدیحه
دکتر سعید
شیبانى
89576185
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به زندگی و اشعار صلاح عبدالصبور با استفاده از آثارش
(صلاح عبدالصبور"از شاعران نامدار مصر است. در این مقاله سعی شده است زندگی، اشعار و افکار اجتماعی وی به اختصار بررسی شود. در این نوشتار آثار او را مرجع قرار داد ه ا یم و برای هرکدام از دیدگاههای شاعر شاهدی از شعر و آثارش ارائه شده است هر چند به برخی کتب منتقدان عرب نیز نظرداشته ایم.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11761_b32cdee0e2c344023e1efc47ba606638.pdf
2002-11-22
اصلاح جامعه
حزن و اندوه
فقر
دکتر حمید
احمدیان
74765923
1
AUTHOR
دکتر محمد
دزفولى
69388111
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی روانشناختی از زندگی "ابن الرومی " علی بن عباس بن گریگور یوس
این مقاله درباره یکی از سخن سرایان سده سو م هجری قمری نوشته شده است. نام وی علی بن عباس بن گریگوریوس مشهور به ابن الرومی می باشد. در این نوشتار به مسأله بیماری روانی ابن الرومی پرداخته شده است. همچنین به تناسب بحث به هجا و رثای شاعر اشاره رفته، و به پار ه ا ی از ابهامات در این رابطه پاسخ داده شده است. در این مقاله دیدگاههای برخی از ناقدان بزرگ قدیم و جدید نیز مورد ارزیابی قرارگرفته است. در پایان به این نتیجه خواهیم رسیدکه واقعیت و مجموعه قراین بدست آمده نشان می دهد که ابن الرومی از شخصیتی متوازن و متعادل، بلکه در حد نبوغ برخودار بود.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11762_c49bb6ab95d08f940524012edf45f1dc.pdf
2002-11-22
ابن الرومی
رثاو هجای او
روان پر یشی او
شعر
دکتر جواد سعدون
زاده
38411889
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
می زیادة تبسمی بر چهرهء شرق عربی
خانم "می زیاده " شاعر و ادیب ژرف اندیش، از نوابغ کم نظیر در عرصهء ادبیات عربی معاصر است. در شهر ناصرهء فلسطین بدنیا آمد و برای ادامهء تحصیل به بیروت رفت. شخصیت فرهنگی او در مصر شکل گرفت. پس از آن، شاعران و ادیبان و ناقدان ممتاز به مصاحبت و هم نشینی با او افتخارکردند. پس از اینکه در دانشگاه آمریکایی بیروت سخنرانی کرد، استاد سلیم حیدر دربارهء او گفت:" می زیاده... همواره به عنوان لبخندی بر لبهای مشرق زمین جاویدان خواهد ماند".
این متفکر و ادیب گرانقدر با اینکه از بعضی جهات به فروغ فرخزاد نزدیک می شود، ولی مشابهی در زبان و ادبیات پارسی ندارد و نزد هموطنان پارسی زبان مشهور نیست.
از خصوصیات بارز شعر او، شیرین دانستن درد، پیوند با طبیعت، شوق به آزادگی واشتیاق بسوی مجهولات براساس شیوه رومانتیکی است. او به قله ها می اندیشد و بسوی کمال مطلق حرگ می کند. در این نوشتار از همهء جنبه های شعر او به پیوند او با طبیعت اشاره ای داریم.
https://jflh.ut.ac.ir/article_11763_1d7de035651d32608007e4be5db045ce.pdf
2002-11-22
زندگی ا ید ه آل
ژرف اندیشی
شعر وجدانی
می زیاده
نبوغ
دکتر سید فضل الله
میرقادرى
93371351
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
دراسه العناصر الطبیعیه فی دیوان الاسود بن جعفر
https://jflh.ut.ac.ir/article_11764_42902ec331c11791cfec1894437a7663.pdf
2002-11-22
اسود بن یعفر
البادیه
الشعر الجاهلی
الطبیعه
الوصف
موسیقی
دکتر عزت ملا
ابراهیمی
16991659
1
LEAD_AUTHOR